هر دسکتاپ یا میزکار، یک رابط گرافیکی کاربر، با شکل و شمایل مربوط به خود، مانند نحوه‌ی نمایش آیکون‌ها، پنجره‌ها و منوها و دیگر قابلیت‌های گرافیکی است. سیستم عامل لینوکس، دارای چندین محیط دسکتاپ، می‌باشد. به علت ماجولار بودن محیط های دسکتاپ در لینوکس، شما می‌توانید هر یک از این دسکتاپ‌ها را انتخاب نمایید. در سیستم عامل ویندوز، محیط دسکتاپ، قسمتی از سیستم عامل محسوب می‌شود. شما در ویندوز، تنها با یک محیط دسکتاپ، سروکار دارید. در ادامه، برای معرفی محیط های دسکتاپ در لینوکس، ابتدا به تعریف انواع رابط های کاربری می‌پردازیم:

رابط های کاربری (UI)

برای ارتباط کاربران با کامپیوتر، نیاز به یک واسط کاربری می‌باشد. از طریق واسط کاربر یا UI، کاربران می‌توانند وظایف مختلف را، در کامپیوتر اجرا نمایند. دو رابط کاربری رایج، رابط کاربری خط فرمان (CUI) و رابط کاربری گرافیکی(GUI) می‌باشد.

رابط کاربری خط فرمان

در اوایل پیدایش سیستم‌های عامل، ارتباط کاربران با کامپیوتر، از طریق رابط خط فرمان یا CLI، که یک محیط متنی بود صورت می‌گرفت. در محیط متنی، کاربران، با تایپ کردن دستورات، برنامه‌های مختلف را اجرا می‌کردند که این روش، برای کاربران عادی، دارای پیچیدگی بود. امروزه برای کسانی که بخواهند، از تمام ویژگی‌های سیستم عامل استفاده نمایند، باید همچنان، از رابط خط فرمان یا CLI استفاده نمایید.

رابط کاربری گرافیکی یا GUI

GUI یا رابط گرافیکی کاربر(Graphical User Interface)، واسطی است که، از المان‌های گرافیکی، مثل آیکون‌ها، پنجره‌ها و منوها، برای ارتباط با کامپیوتر و اجرای برنامه‌ها استفاده می‌کند. برخلاف محیط‌های متنی، که فقط از کی‌برد برای ورود فرامین و رابط کاربری استفاده می‌نمایند، در رابط گرافیکی کاربر، برای این ارتباط، از موس، کی‌برد و در موبایل از لمس انگشتان، به عنوان ورودی استفاده می‌کنند.

اولین نسخه‌‌ی تجاری رابط گرافیکی کاربر، به نام PARK توسط Xerox ارائه شد، که در سیستم Xerox 8010، در سال 1981 استفاده گردید. سپس در سال 1983 شرکت اپل از آن، در کامپیوترهای اپل مکینتاش به نام Lisa استفاده نمود. شرکت مایکروسافت، اولین رابط گرافیکی را در سال 1985، در محصول Windows 1.0 استفاده کرد. در حال حاضر، رابط های گرافیکی کاربر، به طور گسترده در کامپیوترهای رومیزی، موبایل و دیگر تجهیزات الکترونیکی استفاده می‌شود.

محیط های دسکتاپ در لینوکس (Desktop Environment)

میزکار یا دسکتاپ در کامپیوتر، یک رابط گرافیکی کاربر و شبیه‌سازی شده، از میزکار واقعی است. در دسکتاپ، به جای تایپ کردن، با استفاده از المان‌های گرافیکی، برای اجرای برنامه‌ها، باز کردن پوشه‌ها، کپی کردن فایل‌ها و بسیاری از نیازهای دیگر کاربران جهت ارتباط با سیستم عامل، به سادگی و به صورت گرافیکی، فراهم می‌شود.

در سیستم عامل لینوکس، محیط های دسکتاپ مختلفی وجود دارد که بنا به نیاز هر کاربر انتخاب می‌گردند. مبنای انتخاب هر میز کار، ویژگی‌هایی از قبیل: سادگی در نحوه‌ی کاربری، سبکی و سرعت، میزان اشغال حافظه و همچنین سلیقه‌ی کاربران در انتخاب محیط دسکتاپ است. از محیط های دسکتاپ پرطرفدار می‌توان به : LXDE, Xfce, GNOME, KDE و Cinnamon اشاره نمود.

معمولا با نصب هر کدام از توزیع های لینوکس ، یکی از دسکتاپ‌ها، به طور پیش‌فرض برای آن توزیع، نصب می‌شود. اگرچه می‌توانیم محیط دسکتاپ پیش‌فرض را تغییر دهیم. مثلا توزیع اوبونتو، در ورژن‌های 18.04 به بعد، از از دسکتاپ 3-GNOME به طور پیش‌فرض استفاده می‌کند.

Gnome

دسکتاپ GNOME پر استفاده‌ترین دسکتاپ لینوکس می‌باشد. گنوم، دارای کاربری ساده و نحوه‌ی استفاده‌ی آسان می‌باشد. دسکتاپ گنوم، به لحاظ استفاده از منابع سیستم، از نوع دسکتاپ‌های سبک نمی باشد. کامپیوترهای قدیمی و دارای حافظه‌ی کم، مناسب استفاده از این دسکتاپ نمی‌باشند.

گنوم، بخشی از پروژه‌ی گنو، و همچنین، داوطلبانی از جنبش نرم‌افزارهای آزاد می‌باشد. GNOME-3، رابط ‌گرافیکی پیش‌فرض، در بسیاری از توزیع‌های لینوکس می‌باشد. یکی از دسکتاپ‌های معروف زیرشاخه‌ی گنوم، دسکتاپ Cinnamon می‌باشد. توزیع‌های معروفی که از گنوم استفاده می‌کنند عبارتند از:

KDE

رابط گرافیکی KDE، یک رابط گرافیکی متن‌باز و رایگان است. KDE، یکی از بزرگترین، انجمن‌های نرم‌افزارهای آزاد با دارا می‌باشد. KDE، دارای قابلیت سفارشی سازی بالایی می‌باشد. توزیع‌های معروفی که از میز کار KDE، استفاده می‌کنند عبارتند از:

Xfce

Xfce، یک میزکار سبک و ساده است. اگر بخواهید محیط گرافیکی منابع کمتری از سخت‌افزار را استفاده نماید، این میز کار گرینه‌ی مناسبی به‌نظر می‌اید. توزیع‌های معروفی که از میز کار Xfce، استفاده می‌کنند عبارتند از:

Cinnamon

Cinnamon، میز کاری است که از گنوم انشعاب پیدا کرده است. سینامون توسط انجمن لینوکس مینت توسعه پیدا کرد و شبیه GNOME-2 می‌باشد. توزیع‌های معروفی که از میز کار Cinnamon، استفاده می‌کنند عبارتند از:

LXDE

LXDE، سبک می‌باشد و منابع کمی از سیستم را مصرف می‌نماید و برای کامپیوترهای ضعیف و قدیمی مناسب می‌باشد. توزیع‌های معروفی که از میز کار LXDE، استفاده می‌کنند عبارتند از:

Unity

یونیتی، توسط شرکت کانونیکال، برای توزیع‌های اوبونتو، توسعه یافت. یونیتی برای نخستین بار بر روی اوبونتو 10.10 استفاده گردید. در 5 آوریل 2017، مارک شاتل‌ورث، اعلام کرد که کانونیکال، کار بر روی یونیتی را متوقف می‌سازد و از نسخه‌ی 18.04 از GNOME-3 به جای Unity استفاده گردید.

کدام یک از محیط های گرافیکی لینوکس مناسب است؟

در این مقاله سعی کردیم، شما را با چند دسکتاپ پرطرفدار در لینوکس آشنا سازسازیم. انتخاب نوع میز کار در لینوکس بستگی به سلیقه کاربر و سادگی کاربری و میزان استفاده‌ی دسکتاپ، از منابع سیستم را دارد. با توجه به این عوامل می‌توانید نسبت به انتخاب دسکتاپ مناسب خودتان در لینوکس، اقدام نمایید.