برای کسانی که سال‌ها با محیط گرافیکی ویندوز آشنا هستند، ممکن است این پرسش را مطرح نمایند که: کاربرد محیط متنی چیست؟ و چه مزیت‌ها یا معایبی نسبت به محیط گرافیکی دارد؟ در چه مواقعی بهتر است از محیط متنی استفاده نماییم؟ در ادامه با ما باشید تا محیط متنی و گرافیکی را در لینوکس را، مورد مقایسه قرار دهیم:
رابط کاربری(UI)
برای ارتباط کاربران با کامپیوتر، نیاز به یک واسط کاربری یا (User Interface) می‌باشد. از طریق واسط کاربری یا UI، کاربران می‌توانند وظایف مختلف را، در کامپیوتر اجرا نمایند. دو رابط کاربری رایج، رابط کاربری خط فرمان (CUI) و رابط کاربری گرافیکی(GUI) می‌باشد.
رابط کاربری ویندوز
شرکت مایکروسافت، در ابتدا یک سیستم عامل کاملا متنی، به نام MS-Dos را منتشر نمود. Ms-Dos، اولین سیستم عامل پرفروش مایکروسافت بود. کار کردن در این محیط، نیاز به تایپ درست دستورات داشت. کاربران عادی مجبور بودند که دستورات DOS را به خاط بسپارند. محیط متنی سیستم عامل DOS محیطی خسته کننده برای کاربران بود.
بنا به نیاز کاربران به محیط‌های گرافیکی، مایکروسافت اقدام به انتشار اولین محیط گرافیکی، به نام Windows 1.0 نمود. این محصول، تحت سیستم عامل Dos، اجرا می‌شد. به تدریج مایکروسافت به سمت سیستم عاملی، کاملا گرافیکی رفت و ویندوز 95 را عرضه نمود. و این روند، تا کنون ادامه دارد. رابط گرافیکی ویندوز، به طور پیش‌فرض با بوت شدن سیستم، اجرا شده و کاربر حق انتخاب دیگری برای گزینش رابط کاربری دیگر ندارد. به علت اینکه در محیط سرور نیازی به محیط گرافیکی نمی‌باشد، در نسخه‌ی سرور ویندوز، امکاناتی به نام Core و Nano اضافه گردیده که می‌توان رابط گرافیکی را سبکتر و یا حذف نمود.
رابط متنی ویندوز
در ویندوز، یک رابط متنی به نام Command Prompt یا CMD وجود دارد که محیط سیستم عامل DOS را تداعی می‌نماید. در این محیط می‌توانید دستورات یا برنامه‌هایی را در محیط متنی اجرا نمایید.
رابط کاربری لینوکس
کاربران لینوکس، برای کار با UI، رابط‌های کاربری متعددی، برای انتخاب دارند. رابط های گرافیکی LXDE, Xfce, GNOME, KDE و Cinnamon و چندین رابط گرافیکی دیگر، انتخاب‌های کاربران برای محیط‌های گرافیکی می‌باشد. برای رابط کاربری متنی، می‌توان از پوسته‌های: bash, sh, csh نام برد. مجموعه‌ی این رابط‌های کاربری، به کاربر لینوکس، قابلیت انتخاب بیشتری را با توجه به نیاز‌ها و سلیقه‌ی خود، می‌دهد.
مقایسه محیط متنی و گرافیکی در لینوکس
به طور کلی، محیط گرافیکی، از نظر متنوع بودن و راحتی یادگیری، نسبت به محیط متنی برتری دارد. همچنین کاربران عادی در کار با محیط گرافیکی، نیازی در، به خاطر سپردن دستورات، ندارند. اما به هر حال کار در محیط گرافیکی، انعطاف‌پذیری ما را محدودتر خواهد ساخت.
برای مقایسه در استفاده از محیط متنی یا گرافیکی در لینوکس ، در ابتدا باید نیازهای کاربران را بررسی کنیم. کاربرانی که بخواهند با واژه‌پرداز، کار کنند، تماشای فیلم و یا استفاده از اینترنت را داشته باشند و یا با پردازش تصاویر گرافیکی سروکار دارشته باشند، محیط گرافیکی، یک محیط مناسب برای آن‌ها می‌باشد.
در صورتی که شما یک ادمین شبکه هستید و سروکارتان با سرورهای لینوکس و سرویس‌های نصب‌شده بر روی آن می‌باشد، محیط کاربری گرافیکی کارایی ندارد و باید از طریق یکی از پوسته‌های متنی که به آن‌ها شل(Shell) نیز می‌گویند، با سرور، ارتباط برقرار نمایید. در محیط متنی جهت تنظیمات سیستم عامل و سرویس‌های شبکه و اصولا کارهای حرفه‌ای با سیستم عامل لینوکس، قابلیت انعطاف بالایی را پیدا خواهید نمود. در صورتیکه بخواهید از تمام امکانات سیستم عامل استفاده نمایید، باید به یادگیری محیط متنی روی آورید.
